Międzynarodowy Konkurs Dyrygentów im. Grzegorza Fitelberga
XI Międzynarodowy Konkurs Dyrygentów im. Grzegorza Fitelberga odbędzie się w dniach 17 – 27 listopada 2023 r.
Międzynarodowy Konkurs Dyrygentów im. Grzegorza Fitelberga jest jednym z najważniejszych polskich konkursów wykonawczych, od 1982 r. należącym do Światowej Federacji Międzynarodowych Konkursów Muzycznych z siedzibą w Genewie. Przeznaczony jest dla artystów, którzy nie ukończyli 39. roku życia, a jego renoma i prestiż, wiążący się z zajęciem miejsca na podium, otwiera przed młodymi dyrygentami drogę do światowej kariery. Od momentu powołania organizatorem Konkursu jest Filharmonia Śląska, która od pierwszych lat istnienia była silnie związana z postacią Patrona Konkursu. Regularnie gościł on na estradzie tej instytucji, na której występował wraz z Wielką Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia. Jego idee realizowane były w katowickiej Filharmonii ze szczególną dbałością poprzez postać jej wieloletniego dyrektora, Karola Stryji, ucznia i jedynego dyplomanta Grzegorza Fitelberga.
Po dwóch edycjach ogólnopolskich (1970 i 1974), w setną rocznicę urodzin Fitelberga, zorganizowano I Międzynarodowy Konkurs Dyrygentów jego imienia. Inicjatorem był Karol Stryja. Filharmonia Śląska stała się odtąd niezwykle ważnym ośrodkiem kształtowania i odkrywania nowych talentów dyrygenckich. Misją ustanowionego w 1979 roku wydarzenia było – i jest nadal – nie tylko umożliwianie startu artystycznego najzdolniejszym dyrygentom i otwieranie im drogi do największych sal koncertowych na świecie, ale również popularyzacja muzyki polskiej wśród zagranicznych uczestników i melomanów śledzących przebieg Konkursu. To właśnie promocja polskiego dziedzictwa kulturowego poza granicami naszego kraju jest realizacją idei, której Fitelberg poświęcił niemal całe swoje życie.
Konkursowi towarzyszą działania, które przyczyniają się do utrwalenia pamięci o jego Patronie – jednym z najwybitniejszych polskich dyrygentów. Mowa tu nie tylko o inicjatywach promujących samą rywalizację, ale również o publikacjach, wystawach, czy badaniach naukowych, których efektem są powstałe monografie.
Międzynarodowy Konkurs Dyrygentów im. Grzegorza Fitelberga od momentu powołania gromadzi wokół siebie znakomite osobistości. W jury zasiadali tacy artyści, jak m.in. Stanisław Wisłocki, Karol Stryja, sir Charles Groves, Juozas Domarkas, Jan Krenz, Pierre Colombo, Marianne Granvig, Tadeusz Strugała, Eugeniusz Knapik, Stanisław Skrowaczewski, a także sami zdobywcy nagród w poprzednich edycjach Konkursu, w tym Chikara Imamura, Michael Zilm, Mirosław Jacek Błaszczyk, Marek Pijarowski, Jerzy Salwarowski, Patrick Fournillier, Andreas Weiss, Wiktoria Żadko, Tomasz Bugaj, Piotr Gajewski, Jorma Panula, czy Ken Takaseki. Wśród laureatów na przestrzeni lat można znaleźć takie nazwiska jak Claus Peter Flor, Uri Mayer, Tadeusz Wojciechowski, Anton Zapf, Makoto Suehiro, Jin Wang, Shin-ik Hahm, Hidehiro Shindori, Achim Fiedler, Massimiliano Caldi, Tomáš Hanus, Charles Olivieri-Munroe, Stephen Ellery, Aleksandar Marković, Modestas Pitrenas, Marko Ivanović, Eugene Tzigane, Lin Chen, Sean Newhouse, Daniel Smith, Marzena Diakun, Azis Sadikovic, czy też Su-Han Yang, Bar Avni i Modestas Barkauskas, którzy tryumfowali w X Międzynarodowym Konkursie Dyrygenckim.
Edycje I–VIII Konkursu odbywały się w cyklu czteroletnim, kolejne – pięcioletnim. XI odsłona tego prestiżowego wydarzenia planowana jest z kolei z sześcioletnim odstępem, czyli na rok 2023, kiedy przypada 70. rocznica śmierci Grzegorza Fitelberga. Drogę do XI edycji rozpoczęto już w 2021 roku, wraz z wiadomością o otrzymaniu dofinansowania ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu „Muzyka”, realizowanego przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca. Przygotowania do XI Międzynarodowego Konkursu Dyrygentów im. G. Fitelberga obejmują m.in. koncerty, wystawy czy kursy mistrzowskie. Mają one na celu ożywianie pamięci o Grzegorzu Fitelbergu, promowanie muzyki polskiej, wyszukiwanie nowych talentów dyrygenckich oraz podkreślanie roli Filharmonii Śląskiej, organizatora Konkursu, jako instytucji realnie wpływającej na kształt czołówki światowej sceny muzycznej.
Zwycięzcy otrzymują nie tylko nagrody finansowe, ale również pozaregulaminowe, w postaci zaproszeń prestiżowych międzynarodowych orkiestr (m.in. BBC Symphony Orchestra, czy Sinfonica di Milano Giuseppe Verdi) oraz najważniejszych polskich instytucji do poprowadzenia koncertu. Rolą Konkursu jest więc pomoc w rozpoczęciu międzynarodowej kariery najwybitniejszym dyrygentom i dyrygentkom oraz odkrywanie młodych talentów, które wkrótce potem zachwycają swoimi interpretacjami publiczność na całym świecie. Nie należy zapominać także o ogromnej misji edukacyjnej, przyświecającej wydarzeniu. To dzięki Konkursowi i rozgłosowi, który zyskuje podczas każdej edycji, uwaga zaangażowanego w świat sztuki społeczeństwa zwracana jest na postać dyrygenta. Uwypukla się to, jak wielki wpływ na ostateczny odbiór dzieła przez publiczność ma wrażliwość, umiejętności i zdolności w przekazaniu swojej interpretacji orkiestrze osoby, która stoi na podium. Międzynarodowy Konkurs Dyrygentów im. Grzegorza Fitelberga stale angażuje także jury młodzieżowe, dzięki czemu również na wczesnych etapach edukacji muzycznej, w szkole średniej, młodzi adepci sztuki włączeni są w to prestiżowe wydarzenie. Kształtuje to kolejne pokolenia świadome ogromnej roli dyrygenta, a niekiedy staje się impulsem do wybrania późniejszej specjalizacji.
Poprzednie edycje: http://www.konkurspl.fitelbergcompetition.com/
